Dyskopatia kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – leczenie i profilaktyka

„Mam dyskopatię” – takie stwierdzenie bardzo często kojarzone jest z bólem w dolnym odcinku kręgosłupa. Co tak naprawdę należy rozumieć poprzez termin DYSKOPATIA i jakie konsekwencje za sobą niesie?
Niewiele jest osób, które mogą stwierdzić, iż nigdy nie odczuwały dolegliwości bólowych ze strony kręgosłupa. Intensywny tryb życia, pracą siedząca, brak aktywności fizycznej, nieprawidłowe nawyki żywieniowe – są to jedne z wielu czynników, które przyczyniają się do szybszego jego „zużywania”.
Niestety, zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa są nieuniknione i to kiedy pojawią się objawy w dużej mierze zależy od nas, czyli od tego w jaki sposób będziemy dbać o główną podporę naszego ciała.

CO TO JEST DYSKOPATIA?
Krążki międzykręgowe (potocznie „dyski”) są to struktury zbudowane z tkanki łącznej o bardzo silnym uwodnieniu (ok. 80% ich składu stanowi woda). Długotrwałe obciążanie tych struktur powoduje usuwanie wody z ich wnętrza, a co za tym idzie mniejsze zdolności amortyzacyjne kręgosłupa. W efekcie może dojść do uszkodzenia ich zewnętrznej warstwy (tzw. pierścienia włóknistego), a struktura znajdująca się w jego środku (tzw. jądro miażdżyste) może przedostać się na zewnątrz. Dyskopatia rozpoczyna się już w momencie kiedy dochodzi do uszkodzenia pierścieni włóknistych a przedostanie się jądra miażdżystego na zewnątrz jest kolejnym etapem problemu.

„WYPADŁ MI DYSK – TRZEBA GO WSUNĄĆ”
Powyższe hasło wraca do fizjoterapeutów niczym bumerang. Bardzo często słyszymy, że dysk wypadł lub wysunął się i należy go wstawić, nastawić itp.
Oczywiście pomiędzy krążkiem międzykręgowym („dyskiem”), a trzonami kręgów zachodzi niewielki ruch, dzięki czemu nasz kręgosłup jest tak mobilny. Jest on otoczony silnymi więzadłami i mięśniami, które skutecznie stabilizują jego położenie. Nie ma natomiast szansy aby przemieścił się on na tyle w stosunku do kolumny kręgosłupa aby można było mówić o wysunięciu. Jest to potoczne określenie i nie ma możliwości „wsunięcia” dysku na miejsce!
Jednym ze sposobów leczenia dyskopatii jest manipulacja stawów kręgosłupa, którą uważa się właśnie za „nastawianie”. Wykwalifikowany terapeuta po dokładnej diagnozie problemów potrafi za pomocą energicznego ruchu wywołać charakterystyczny „trzask”. Podczas tego ruchu dochodzi do rozluźnienia tkanek znajdujących się w okolicy danego segmentu kręgosłupa i zmiany ciśnienia w torebce stawowej. To działanie przynosi bardzo często natychmiastową ulgę i jest mylone z „wsunięciem” dysku na miejsce.

DYSKOPATIA - OBJAWY
W zależności od stopnia uszkodzenia krążka, zaawansowania zmian zwyrodnieniowych i innych czynników objawy mogą mieć różny charakter. Każdy pacjent musi być traktowany indywidualnie i odpowiednio przeprowadzony wywiad i diagnoza pozwala w pełni ocenić stan kręgosłupa. Do najczęściej występujących objawów możemy zaliczyć m.in.:
- okresowy ból w dolnym odcinku kręgosłupa
- „sztywność” poranna
- nagły i silny ból podczas ruchu (wrażenie silnego ukłucia, które po chwili ustępuje)
- ból w okolicach pośladków
- ból „opasujący” dolną część kręgosłupa
- drętwienie kończyny dolnej (najczęściej rozpoczyna się w okolicy uda, a wraz z nasileniem ucisku na korzeń nerwowy może przesunąć się w kierunku łydki lub stopy)
- osłabienie siły mięśniowej kończyny dolnej
- opadanie stopy – należy natychmiast zgłosić się do lekarza lub wykwalifikowanego fizjoterapeuty
- zaburzona kontrola mięśni zwieraczy – również jest to poważny objaw, który niezwłocznie należy skonsultować ze specjalistą

DYSKOPATIA - LECZENIE
„Lepiej zapobiegać niż leczyć” – to hasło idealnie oddaje istotę leczenia dolegliwości kręgosłupa. Krążek międzykręgowy, który uległ uszkodzeniu zawsze będzie miał większą tendencję do kolejnych urazów – nie jesteśmy w stanie go w pełni zregenerować i przywrócić do stanu sprzed uszkodzenia.
Dlatego należy pamiętać o swoim kręgosłupie i dbać o niego w momencie kiedy nie daje dolegliwości!
Podstawowym zadaniem jest wykształtowanie nawyków ruchowych, które pozwolą odciążyć nasz kręgosłup. Odpowiednie podnoszenie ciężkich przedmiotów, prawidłowe ustawienie pozycji za biurkiem i w samochodzie – wykonywanie tych czynności w sposób prawidłowy powinno przychodzić automatycznie i zawsze a nie tylko w okresie kiedy dokucza nam ból. Wtedy mamy większą szansę aby nasz kręgosłup dłużej pozostawał zdrowy.
Najważniejszym elementem profilaktyki są silne mięśnie stabilizujące kręgosłup. Tylko regularne ćwiczenia poprawiające tzw. stabilizację centralną pomogą zabezpieczyć się przed wystąpieniem/powrotem dolegliwości. Część z nich możesz znaleźć TUTAJ
Jeżeli jednak doszło do sytuacji, w której występuje silny ból powinniśmy skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym fizjoterapeutą. W ostrej fazie dobrą metodą leczenia są niesterydowe leki przeciwzapalne, które hamują rozwijający się stan zapalny i obrzęk, który często sam w sobie jest przyczyną bólu. Częstym błędem w fazie ostrej jest brak jakiegokolwiek ruchu. „Przecież mnie boli, nie mogę się ruszać’. Niestety, jest to mit ponieważ w tym momencie nasz kręgosłup potrzebuje ruchu aby wspomagać miejscowe ukrwienie i usuwanie właśnie obrzęku.
„Jakie ruchy mogę wykonywać, a które są niebezpieczne?”. Każdy pacjent jest inny i jego dolegliwości również. Dlatego niezwłocznie należy się spotkać z fizjoterapeutą aby dobrał on odpowiednio dopasowane ćwiczenia do aktualnego stanu pacjenta i charakterystyki jego schorzenia. Jest to o wiele bezpieczniejsze niż porada znajomego, sąsiada, czy innej osoby bez odpowiednich kompetencji! Specjalista powinien przeprowadzić dokładny wywiad czyli poznać mechanizm powstawania bólu, a odpowiednie badanie pozwoli postawić diagnozę, która determinuje sposób leczenia. Dyskopatia jest swego rodzaju workiem, do którego wrzuca się większość problemów z kręgosłupem. Indywidualne podejście pozwala trafnie dobrać techniki leczenia a dzięki temu pacjent szybciej wraca do zdrowia!

Jeżeli odczuwasz dolegliwości kręgosłupa lub poszukujesz odpowiednio dobranych i bezpiecznych ćwiczeń, które go wzmocnią – zapraszamy na konsultację do CORE and MORE!